Frændur eru frændum verstir og ekki síst innan ESB

Í frétt RÚV í dag var fjallað um það að trúlega væri mesti akkurinn fyrir Evrópusambandið við inngöngu Íslands í það ágæta bandalag að Noregur myndi fylgja í kjölfarið. ESB hefur reyndar sáralítinn áhuga á Íslandi en Noregur er feitur biti sem sambandið hefur lengi langað til að gleypa.

Í framhaldi af þessum fréttum þá rifjaðist upp fyrir mér viðtal sem ég tók fyrir Skip.is við Rögnvald Hannesson, prófessor við viðskiptaháskólann í Björgvin, fyrir um sex árum síðan. Rögnvaldur er prófessor í auðlindahagfræði og þetta sagði hann við mig á sínum tíma (frétt af Skip.is sem ég á allan höfundarrétt af):

Norðmenn yrðu okkar verstu fjendur innan ESB

- segir Rögnvaldur Hannesson prófessor í fiskihagfræði

17.10.2003

Samkvæmt nýrri skoðanakönnun í Noregi hafa fylgismenn ESB aðildar nú 8% forskot á andstæðinga hennar og margt bendir til þess að sífellt fleiri Norðmenn telji hag sínum betur borgið innan sambandsins en utan þess. Rögnvaldur Hannesson, prófessor í fiskihagfræði við Verslunarháskóla Noregs í Björgvin, segist vera andstæðingur þess að Íslendingar gangi í ESB en hann tekur skýrt fram að gerist Norðmenn aðilar að sambandinu en Íslendingar standi utan þess þá bíði Íslendinga erfiður tími.

Rögnvaldur, sem búið hefur í Noregi í 40 ár og er með norskan ríkisborgararétt, segir í samtali við Skip.is að hann sé fylgismaður þess að Noregur gangi í ESB enda telji hann hagsmunum Norðmanna betur borgið innan sambandsins en utan. Hann segist hafa greitt atkvæði með aðild 1994 og hafi þá m.a. lagt það á sig að leita uppi norska konsúlinn í St. John´s á Nýfundnalandi til þess að geta greitt atkvæði. Öðru máli gengi hins vegar með Íslendinginn Rögnvald Hannesson.

-- Sjávarútvegshagsmunir Íslendinga eru miklu meiri en Norðmanna og reyndar eru þetta engir smámunir sem við erum að tala um. Við eigum ein auðugustu fiskimið í Norður-Atlantshafi og Ísland er ekkert smáríki þegar fiskveiðimál eru annars vegar. Þar erum við stórveldi. Norðmenn ráða t.d. aðeins yfir einum fiskstofni einir og sér en það er ufsinn. Um alla aðra stofna þurfa þeir að semja um stjórnun á við önnur ríki. Ég tel sömuleiðis víst að Spánverjar og aðrar sjávarútvegsþjóðir innan ESB myndu hleypa Íslandi inn í sambandið án þess að fá eitthvað verulegt í staðinn. Spánverjar og aðrir myndu því fá hlutdeild í kvótanum með einum eða öðrum hætti, segir Rögnvaldur en hann segist reyndar ekki sjá því neitt til fyrirstöðu að íslenska ríkið innkalli aflaheimildirnar og selji þær eða leigi og hafi tekjur af.

Það er enginn annars bróðir í leik

Að sögn Rögnvaldar er það sömuleiðis alveg ljóst að ef Norðmenn gangi í ESB en Íslendingar ekki þá myndi það hafa alvarlegar afleiðingar í för með sér fyrir íslenskan sjávarútveg.

-- Gerist það þá myndi ég í sporum Íslendinga hugsa málið alveg upp á nýtt. Norðmenn yrðu okkar verstu fjendur á sjávarútvegssviðinu hvað varðar markaðsmálin ef þeir væru í sambandinu. Það er enginn annars bróðir í leik og ef Noregur gengi inn þá væri EES samningurinn sömuleiðis að meira eða minna leyti úr gildi fallinn. Þá yrðu Íslendingar að semja upp á nýtt og með Norðmenn hinum megin við borðið væri tryggt að Íslendingar fengju ekki betri samning en þeir hafa nú. Norðmenn eru á nálum um að það verði Íslendingar sem gangi í sambandið á undan og ég minni á að það sem kom hreyfingu á Evrópuumræðuna hér í Noregi í fyrra var skoðanakönnun á Íslandi sem sýndi meirihlutafylgi við ESB aðild. Það varð til þess að setja allt á annan endann hér í Noregi, segir Rögnvaldur en hann segir að öðru leyti væri það mikil blessun fyrir norsku þjóðina ef samningar tækjust við ESB. Norskur landbúnaður myndi leggjast af og það væri til mikilla bóta fyrir landsmenn. Hann bendir líka á að EES ríkin taki nú við lögum og reglugerðum frá Brussel án þess að koma að ákvarðanatökunni.

-- EES þjóðirnar eru úti á gangi þegar verið er að semja um reglugerðir sem þær verða að innleiða. Það hlýtur að vera betra að vera inni í herberginu þegar ákvarðanirnar eru teknar. Það er sömuleiðis misskilningur að smáríki geti ekki haft áhrif innan ESB. Smáríkin geta gengið í bandalag með öðrum stærri ríkjum og stutt þau í málum sem skipta smáríkin engu og fengið þeirra stuðning í staðinn. Þetta er eins og með smáflokkana. Við sjáum hvaða áhrif litlir öfgaflokkar í Ísrael hafa þar í landi. Eins er það með smáríkin innan ESB.

Svo mörg voru þau orð Rögnvalds Hannessonar. Ég held að hann hafi rétt fyrir sér. Ef Ísland gengur í ESB þá mun Noregur fylgja í kjölfarið.